ติดRoam ต้องบอกเลยว่าช่วงหน้าหนาว สถานที่ท่องเที่ยวสุดฟินคงหนีไม่พ้น จ.เชียงใหม่ ที่มีแหล่งท่องเที่ยวมากมาย โดยเฉพาะแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติ โครงการหลวงอ่างขาง หรือ สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง ที่ถือเป็นหนึ่งสถานที่ท่องเที่ยวที่มีเสน่ห์ดึงดูด สวยงาม อากาศบริสุทธิ์ เหมาะสำหรับการรับลมหนาว ท่ามกลางดอกไม้สวยนานาชนิด ซึ่งที่นี่ยังถือเป็นโครงการหลวงแห่งแรกของประเทศไทยอีกด้วย
สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง จ.เชียงใหม่ โครงการหลวงแห่งแรกของไทย
สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง ถือเป็นสถานที่ท่องเที่ยว จ.เชียงใหม่ ที่มีความสำคัญ เพราะสร้างขึ้นเป็นสถานีวิจัยแห่งแรกของโครงการหลวง ตามพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่ว่า “ให้ช่วยเขา ช่วยตัวเอง” โดยมีพระราชประสงค์ เพื่อให้ชาวไทยภูเขาที่พักอาศัยตามดอยทางภาคเหนือของประเทศไทย เลิกปลูกฝิ่น และทำไร่เลื่อนลอย ที่ถือเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ป่าไม้และต้นน้ำลำธารของไทยถูกทำลายอย่างหนัก จนทำให้ภูเขาหัวโล้น ซึ่งจากโครงการนี้จึงทำให้ขุนเขาของไทยกลับมาเขียวขจี อุดมสมบูรณ์
เมื่อปี พ.ศ. 2512 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ได้ทรงเสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรกลุ่มชาวเขา ณ บ้านดอยปุย (ใกล้กับ พระตำหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์) จึงทราบว่า ชาวไทยภูเขาที่ปลูกฝิ่นขาย แต่ยังคงยากจน จึงรับสั่งถามว่านอกจากการปลูกฝิ่นเพื่อการขายแล้ว ยังมีพืชชนิดอื่นๆ หรือเปล่า และได้รับคำตอบว่า นอกจากการขายฝิ่น ชาวเขายังเก็บท้อพื้นเมืองขายด้วย แม้ผลของลูกจะมีขนาดเล็ก แต่ก็ยังสามารถขายได้ และได้เงินเท่าๆ กัน
ต่อมาทรงทราบว่า สถานีทดลองดอยปุย สถานที่ทดลองไม้ผลเมืองหนาวของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ถือเป็นสถานที่ทดลองกิ่งพันธุ์ท้อลูกใหญ่มาต่อกับต้นตอท้อพื้นเมือง จึงได้มีการค้นคว้าหาพันธุ์ท้อที่มีความเหมาะสมกับประเทศไทย เพื่อให้ออกผลได้ขนาดใหญ่ มีรสหวานฉ่ำ ที่สามารถสร้างรายได้ให้กับชาวเขาได้สูงไม่แพ้ฝิ่น โดยมีการมอบเงินพระราชทานจำนวน 200,000 บาท ให้กับมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เพื่อให้จัดหาที่ดินสำหรับงานวิจัยไม้ผลเมืองหนาวเพิ่มเติม เนื่องจากสถานีทดลองดอยปุยมีพื้นที่ที่คับแคบ ซึ่งเรียกพื้นที่นี้ว่า สวนสองแสน
ต่อมา พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ตั้งโครงการหลวงขึ้น เมื่อ พ.ศ. 2512 ซึ่งถือเป็นการเริ่มต้นโครงการส่วนพระองค์ โดยมีผู้รับสนองพระบรมราชโองการในตำแหน่งผู้อำนวยการ อย่าง หม่อมเจ้าภีศเดช ซึ่งในระยะแรกมีชื่อเรียกโครงการว่า “โครงการหลวงพระบรมราชานุเคราะห์ชาวเขา” โดยพระองค์ได้พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ รวมกับเงินอื่นๆ ที่มีผู้ทูลเกล้าฯ ถวาย เพื่อเป็นงบประมาณในการดำเนินงานต่างๆ โดยโครงการมีเป้าหมาย ดังนี้
- เพื่อเข้าช่วยชาวเขาที่ยากจน
- เพื่อช่วยให้ชาวไทยภูเขาลดการทำลายทรัพยากรธรรมชาติ อย่าง ป่าไม้และต้นน้ำลำธาร
- เพื่อการกำจัดการปลูกฝิ่น
- เพื่อการรักษาดินและใช้พื้นที่อย่างถูกต้อง คือ ให้ป่าอยู่ในพื้นที่ของป่า และการทำไร่ ทำสวน อยู่ในพื้นที่ควรเพาะปลูก โดยแบ่งแยกพื้นที่กันอย่างชัดเจน อย่างให้มีการรุกล้ำซึ่งกันและกัน
ในการดำเนินงานของโครงการหลวง มีอาสาสมัครจากมหาวิทยาลัยและหน่วยงานต่างๆ ซึ่งส่วนใหญ่แล้วจะเป็นนักวิชาการทางด้านต่างๆ เข้ามาช่วยดำเนินงานถวาย ทำให้โครงการปฏิบัติงานได้อย่างก้าวหน้า รวดเร็ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของงานวิจัยไม้ผลเมืองหนาวชนิดต่างๆ ที่ทางเกษตรกรไทยสามารถนำไปปลูกทดแทนฝิ่นได้อย่างยอดเยี่ยม
ต่อมา พ.ศ. 2537 ทางด้านของ โครงการควบคุมยาเสพติดของสหประชาชาติ (UNDCP) ได้ทูลเกล้าฯ ถวายเหรียญทอง เพื่อสดุดีพระเกียรติคุณในการแก้ปัญหายาเสพติดของไทย โดยการส่งเสริมให้ชาวเขาเลิกปลูกฝิ่น และหันมาปลูกพืชอื่นแทน จึงกล่าวได้ว่าโครงการหลวงนี้ เป็นโครงการแรกของโลกที่นำการปลูกพืชชนิดอื่น แทนการปลูกฝิ่น
ในช่วงระยะแรก ไม่มีใครรู้ว่าควรเริ่มต้นปลูกพืชชนิดไหนบนดอยที่มีอากาศหนาวเย็น จึงทำให้โครงการหลวงเริ่มดำเนินงานวิจัยไม้ผลเมืองหนาวที่มีความเหมาะสมกับพื้นที่สูงของประเทศ โดยเมื่อปี 2512 ได้ตั้ง สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง หรือ โครงการหลวงอ่างขาง เพื่อการทดลองปลูกพืชเมืองหนาวชนิดต่างๆ ในพื้นที่บริเวณหุบเขาสูงของดอยอ่างขาง ตำบลม่อนปิน อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่
แนะนำสถานที่เที่ยวใน สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง
- สวนแปดสิบ สวนกลางแจ้งที่ตั้งอยู่ตรงข้ามกับสโมสรอ่างขาง มีการตกแต่งสวนในสไตล์อังกฤษ ที่มีดอกไม้ประดับปลูกหมุนเวียนตลอดทั้งปี ซึ่งทางด้านบนจะมีลาน ต้นซากุระญี่ปุ่น ที่จะออกดอกเบ่งบานสีชมพูสวยตลอดทางในช่วงเดือนธันวาคม-มกราคม ถือเป็นจุดที่นักท่องเที่ยวชอบมากันมากที่สุด
- สวนหอม สวนที่ได้รวมรวมพันธุ์ไม้นานาชนิดที่ส่งกลิ่นหอมทั้งของไทยและต่างประเทศ ถ้านักท่องเที่ยวเดินผ่านจะสามารถรับชมดอกไม้สวย และกลิ่นหอมจากดอกไม้นานาพรรณ
- สวนบอนไซอ่างขาง สวนที่จัดแสดงพันธุ์ไม้หลากชนิด ซึ่งในยุคแรกเริ่มมีการตั้งสถานีเพื่อการปลูกเลี้ยงในกระถางแบบบอนไซ ไม่เท่านั้น ภายในสวนยังมีพืชทนแล้ง พืชกินแมลง และสวนหินธรรมชาติ จุดชมวิว ให้นักท่องเที่ยวสามารถเข้าเยี่ยมชมได้
- โรงเรือนดอกไม้ การจัดสวนดอกไม้ประดับจากเมืองหนาว ซึ่งภายในโรงเรือนจะมีการตกแต่งน้ำตก มุมนั่งเล่น
- โรงเรือนกุหลาบตัดดอก การรวบรวมนำเอากุหลาบชนิดตัดดอกสายพันธุ์ต่างๆ จากประเทศเนเธอร์แลนด์ โดยมีร้านค้าของที่ระลึกติดกับโรงเรือน จะจำหน่ายสินค้าจากโครงการหลวงและสินค้าชุมชน
- โรงเรือนรวบรวมพันธุ์ผัก การจัดแต่งสวนด้วยผักเมืองหนาวหลายชนิด รวมไปถึงพืชสมุนไพรจากโครงการหลวงชนิดต่างๆ
- แปลงบ๊วย ต้นบ๊วยที่ได้ปลูกตั้งแต่ช่วงก่อตั้งโครงการแรกๆ ซึ่งปัจจุบันกลายเป็นต้นใหญ่ที่แตกกิ่งก้านสาขาสวยงาม ร่มเย็น
- แปลงไม้ผลตามฤดูกาล สวนผลไม้เมืองหนาวที่มีการจัดอยู่ในสถานีฯ อ่างขาง ที่มีให้นักท่องเที่ยวได้รับชม เช่น พี้ช พลับ สาลี กีวี่ และอื่นๆ
แนะนำสถานที่เที่ยวชุมชน บริเวณรอบๆ โครงการหลวงอ่างขาง
- หมู่บ้านนอแล ที่พักอาศัยของชาวเขาเผ่าปะหล่อง (ดาราอั้ง) มีวิถีชีวิต วัฒนธรรม และการแต่งกายที่มีความแปลกตา แต่โดดเด่นและสวยงาม มีงานหัตถกรรมที่โดดเด่น จะมีการจัดงานปีใหม่ปะหล่องเดือนเมษายน ที่มีงานแสดงโชว์ฟ้อนนางร้อยเงิน ฟ้อนดาบ ที่งดงาม
- หมู่บ้านขอบด้ง ที่พักอาศัยของชนเผ่าลาหู่ (มูเซอ) มีวิถีชีวิตที่เรียบง่าย มีหัตถกรรมพื้นบ้าน อิบูแค ที่เป็นกำไรที่มีสีสันสวยงาม สวยแปลกตาและมีความประณีต ถือเป็นหนึ่งสิ่งที่มีวางจำหน่ายเป็นของฝากภายในโครงการ
- ชุมชนชาวจีนยูนนาน (บ้านคุ้ม บ้านหลวง บ้านปางม้า) จุดที่มีร้านจำหน่ายของที่ระลึกให้กับกลุ่มนักท่องเที่ยว เช่น ชา สมุนไพร ผลไม้แห้ง เป็นต้น
แนะนำกิจกรรมที่นักท่องเที่ยวพลาดไม่ได้
- ปั่นจักรยานชมธรรมชาติ ทาง โครงการหลวงอ่างขาง มีบริการปั่นจักรยาน ที่สามารถติดต่อเช่าจักรยานได้ที่สโมสรอ่างขาง จะสามารถปั่นชมความงามของธรรมชาติภายในสถานีได้ตามอัธยาศัย
- ขี่ฬ่อชมธรรมชาติ ทางสถานีเกษตรหลวงอ่างขางมีการจัดกลุ่มชาวบ้านที่นำเอาฬ่อมาให้บริการแก่นักท่องเที่ยว โดยการขี่เพื่อรับชมสถานที่ท่องเที่ยวตามจุดต่างๆ
- เส้นทางศึกษาธรรมชาติ เส้นทางรับชมแปลงปลูกป่าภายในสถานีฯ ที่มีการนำเข้าของพันธุ์ไม้จากประเทศไต้หวัน ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถเดินตามเส้นทางเพื่อรับชมได้
- การดูนก ภายในสถานีฯ มีนกหลากหลายพันธุ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในฤดูหนาว จะมีนกอพยพหาดูยากโบยบินมายังสถานีเกษตรหลวงอ่างขาง จนเกิดเป็นชมรม “ฅนรักษ์นกอ่างขาง” โดยทางโครงการจะมีจุดรับชมและมีข้อมูลให้บริการนักท่องเที่ยวที่สนใจดูนกอีกด้วย
แนะนำสถานที่ท่องเที่ยวอื่นๆ โครงการหลวงอ่างขาง
- พิพิธภัณฑ์โรงงานหลวงที่ 1 จะมีการจัดแสดงนิทรรศการเรื่องราวการก่อตั้งโครงการหลวง และโรงงานดอยดำ โดยตั้งอยู่ที่ หมู่บ้านยาง (ระหว่างทางขึ้น อ่างขาง) หยุดทุกวันจันทร์
- อุทยานแห่งชาติฟ้าห่มปก เป็นยอดดอยที่มีความสูงอันดับที่ 2 ของประเทศไทย โดยมีความสูงโดยประมาณที่ 2,285 เมตร ซึ่งด้านบนจะมีทิวทัศน์ที่สวยงาม มีทะเลหมอก สามารถขึ้นมารับชมพระอาทิตย์ยามเช้า และพระอาทิตย์ตกยามเย็น ที่มีความงดงามอย่างมาก
ดอยผ้าห่มปก เป็นจุดที่มีหมากคลุมจัดที่หนึ่งในประเทศไทย ทำให้พื้นที่นี้มีอากาศหนาวเย็นตลอดทั้งปี ทำให้มีพันธุ์ไม้ป่าและสัตว์ป่าหายาก ที่มีความน่าสนใจ อย่างเช่น บัวทอง เทียนหาง ผีเสื้อมรกตผ้าห่มปก ผีเสื้อไกเซอร์อิมพิเรียล ผีเสื้อหางดาบตาลไหม้ ผีเสื้อหางติ่งแววเลือน นกปรอดหัวโขนก้นเหลือง และอื่นๆ
ของฝาก ของที่ระลึกจาก โครงการหลวงอ่างขาง
- ผลิตภัณฑ์ที่อยู่ภายใต้ตราสินค้า “ดอยคำ” เช่น สินค้าแปรรูป ผักและผลไม้สดปลอดสารพิษ รวมไปถึงดอกไม้เมืองหนาวในช่วงฤดูกาลต่างๆ
- งานหัตถกรรมผ้าทอหมู่บ้านนอแล ที่มีจำหน่าย ผ้าคลุมไหล่ ผ้าพันคอ ย่าม ฯลฯ ที่มีทั้งความสวยงามและความประณีต
- หัตถกรรมพื้นบ้านหมู่บ้านขอบด้ง ที่มีจำหน่าย อิบูแค (กำไลที่ถักด้วยหญ้า และนำมาย้อมสี สานลวดลายของมูเซอ)
การเดินทางไปยัง โครงการหลวงอ่างขาง หรือ สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง
- ที่อยู่ : หมู่ 5 ตำบลแม่งอน อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่
- เปิดให้เข้าชม : 08.00-18.00 น.
- โทร : 0-5396-9476-8
การเดินทางเส้นทางที่ 1 เริ่มจากตัวเมืองเชียงใหม่ ขับรถไปตามถนนหมายเลข 107 เชียงใหม่-ฝาง ผ่านอำเภอแม่ริม แม่แตง เชียงดาว ไชยปราการ ไปจนถึง กม.ที่ 137 แล้วเลี้ยวซ้ายเพื่อขับเข้าสู่ทางหลวงหมายเลข 1249 ขึ้นไปอีก 25 กิโลเมตร ขับไปเรื่อยๆ จนถึงดอยอ่างขาง ซึ่งเส้นทางตรงนี้จะลาดชันมาก
การเดินทางเส้นทางที่ 2 เริ่มจากตัวเมืองเชียงใหม่ ขับรถไปตามถนนหมายเลข 107 เชียงใหม่-ฝาง จนถึงแยกเมืองงาย จากนั้นเลี้ยวสู่ทางหลวงหมายเลข 1178 จะผ่านบ้านอรุโณทัย จากนั้นขับขึ้นดอยอ่างขางอีก 45 กิโลเมตร
โดยทั้ง 2 เส้นทางที่กล่าวมา จะใช้ระยะเวลาประมาณ 3 ชั่วโมง
